مطالعه تطبیقی مثبت‌نگری و خودشکوفائی در قرآن کریم و روانشناسی مثبت

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

هدف مطالعه مثبت‌نگری رویکرد هزاره سوم روانشناسی است، حال‌آنکه در آثار همه پیامبران الهی به‌ویژه در سراسر قرآن جلوه‌های مثبت‌نگری و خودشکوفائی موج می‌زند. هدف از این مقاله، مطالعه تطبیقی مثبت‌نگری و خودشکوفایی در قرآن کریم و روانشناسی مثبت است. روش مطالعه: این مطالعه با روش کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی انجام‌شده و از قران کریم و کتب روانشناسی و مقال معتبر و مرتبط با این پژوهش در جامعه ایرانی استفاده شده‌ است. یافته‌ها نشان داد که ازجمله مهم‌ترین و برترین فضیلت‌ها و مكارم اخلاقی در قرآن كریم مثبت‌نگری و خودشکوفائی است. گذشت و بخشش كه از صفات عالیه خداوند رحمان و رحیم (بخشنده و مهربان) است در سراسر قرآن موج می‌زند. خداوند متعال در قرآن در ابتدای هر سوره خود را بخشنده و مهربان معرفی می‌كند. لذا پیامبران و اولیاء الهی هم که اشاعه‌دهندگان ارزش‌ها و توسعه‌دهندگان سنت‌های الهی بر روی زمین هستند، پیروان خود و همه انسان‌ها را با ایجاد امید در آنها با اولویت عفو و گذشت و بخشیدن که یك رحمت الهی است، تربیت می‌کنند. نام پیامیر خاتم که آئین او کامل‌ترین دین و مکمل همه ادیان الهی قبل از خودش می‌باشد با صفت "رحمت" مزین‌شده‌ است و الگوی رفتاری او در قرآن بهترین اسوه و الگوی رفتاری درمورد عفو و بخشش می‌باشد. از نظر قرآن، انسان داراي جايگاه بلند مرتبه‌اي است، او مظهر صفات خداست، پرتويي از وجود او و تجلي اسماء حسنی است. ازجمله: رحمانيت، رحيميت و اسم‌ها و صفاتي چون: سلام، مؤمن، عزيز، غفار، رزاق و ... . به‌علاوه در معرفت ديني و اسلامي، انسان جانشين خدا در روي زمين است. حال در دل اين تعابير بلند و مفاهيم عميق، بديهي است که نگاه مثبت‌نگر و خودشکوفا در آیات قران در بالاترين حد خود جاي‌گرفته ‌است حال‌آنکه در روانشناسی این فضیلت‌ها با این گستردگی که ریشه در اعماق فطرت انسان‌ها و نیز وابستگی آنها به غیب باشد وجود ندارد. كلمات كليدي: قرآن کریم، مثبت نگری، خودشکوفائی، روانشناسی مثبت‌نگر، خودشکوفائی مزلو.