مطالعه تطبیقی آیات علمی موسوم به «زمین‌شناسی» در تفاسیر نمونه و الجواهر

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

در قرآن کریم آیاتی علمی وجود دارد که در حوزه‌های مختلف علوم طبیعی از جمله زمین‌شناسی صحبت می‌کند. یکی‌از رویکردهای مفسران معاصر، تفسیرعلمی آیات است که با وجود یکسانی در رویکرد، شاهد تفاوت در نتایج آن هستیم. بدین‌جهت مقاله حاضر به‌روش توصیفی_ تطبیقی آیات موسوم به زمین‌شناسی را در تفاسیر علمی «نمونه» و «الجواهر» بررسی کرده‌ است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در مواردی مثل علت‌های اختلاف شب و روز، علت مستحکم و با ثبات بودن کوه‌ها و منافع دریاها با یکدیگر در غالب موارد هم نظر هستند؛ اما در مواردی مثل نظریه «نقصان الارض» مخالف می‌باشند، زیرا آیت‌الله مکارم این آیه را آیه علمی ندانسته، در حالی که شیخ طنطاوی معتقد به علمی‌بودن آیه است. از سوی دیگر علت عدم امتزاج دو دریای شور و شیرین در تفسیر نمونه، تفاوت درجه حرارت دو دریا می‌باشد اما در تفسیر الجواهر به تبیین مانع پرداخته‌نشده‌ است؛ به عبارتی در تفسیر نمونه، تفسیر آیات با سیاق هماهنگ است ولی در تفسیر الجواهر در موارد زیادی درباره مباحثی ذیل آیات صحبت می‌شود که ارتباطی به سیاق ندارد. البته باید به این نکته توجه داشت که تفسیر الجواهر، تفسیری کاملاً علمی است و چنین دیدگاهی تاحدودی طبیعی می‌باشد اما از سوی دیگر بایستی مراقب بود که کتاب تفسیری تبدیل به دایره‌المعارف علمی نشود، چون تفسیر ابهام موجود در آیات را برطرف می‌‌‌نماید. كلمات كليدي: تفسیر علمی، زمین شناسی، تفسیر نمونه، تفسیر الجواهر.