خوانش ترجمه سوره بقره و آل‌عمران (براساس نظریه زیبایی شناسانه آیزر) (چکیده)

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

نظریه دریافت، یکی از رویکردهای انتقادی معاصر است که دارای زیر شاخه‌های متعددی است. یکی از این زیرشاخه‌ها، نظریه زیباشناسانه دریافت ولفگانگ آیزر است. با توجه به این¬که اساس این نظریه، دریافت خواننده از متن است و به مترجم به مثابه یک خواننده می‌نگرد، پس در پی آن است که دریابد مترجم به عنوان یکی از خوانندگان، چگونه و با چه روش‌هایی خلأها و شکاف‌های یک متن را براساس دریافت خود پرمیکند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و در پرتو نظریه ولفگانگ آیزر، ترجمه‌های الهی‌¬قمشه‌ای، مکارم¬شیرازی و مشکینی از سوره بقره و آل‌عمران را به‌عنوان یک متن ادبی برگزیده و پس از بررسی انواع شکاف‌های متن اصلی این دو سوره، چگونگی انعکاس آن در ترجمه فارسی را مورد بررسی قرارداده¬‌است. تحلیل‌ها نشانمی¬دهد که بخش مجازی زبان (استعاره، کنایه، مجاز مرسل، تشبیه) نامشخص‌ترین بخش سوره‌ها است و در این میان، استعاره بیش‌ترین حجم شکاف زبانی را به خود اختصاص¬داده¬‌است. مترجمان برای پرکردن این فضاهای خالی از دو روش حذف و برجسته‌سازی بهره¬برده‌اند. از میان ترجمه¬های مورد مطالعه، الهي قمشه‌ای با ترجمه آزاد از این دو سوره شریفه بیش از دیگران از روش برجسته‌سازی برای بازخوانی فضاهای خالی بهره¬گرفته ‌است.

کلیدواژهها: قرآن، سوره بقره، سوره آل‌عمران، ترجمه، نظریه دریافت آیزر.