تلاش برای درک چیستی مادۀ تاریک با الهام از آیات قرآن

آسمان و ویژگی‌‌‌های کیهان از پرتکرارترین مباحث مرتبط با پدیده‌‌‌های طبیعیِ اشاره شده در قرآن کریم است. مصادیق برخی از این آیات در ظاهر، مشخص و قابل فهم می‌‌‌نماید، حتی برای مخاطبان اولیۀ عصر نزول قرآن. اما فهم دقیق برخی از این آیات، تنها با پیشرفت علم در قرون اخیر ممکن شده که از رهگذر آن اثبات اعجاز علمی قرآن ادعا شده‌ است. در این میان، آیاتی نیز وجود دارند که با نگاه نخست پیچیدگی‌هایی درآنها وجود دارد؛ هرچند مفسران، مصادیقی برای آن‌‌‌ها ذکر کرده‌اند. از جملۀ آنها آیاتی است که در آن‌‌‌ها خداوند به آفرینش آسمان‌‌‌ها توسط ستون‌‌‌های نامرئی اشاره دارد؛ یا در جای دیگر، ارادۀ خدا را باعث پایداری و عدم زوال آسمان‌‌‌ها زمین ذکر می‌‌‌کند و بیان می‌‌‌کند که اگر آسمان‌‌‌ها و زمین بخواهند متلاشی شوند، جز خداوند کسی توان نگهداری آنها را ندارد. همچنین است آیاتی که در آن‌‌‌ها قسم به نادیدنی‌‌‌ها خورده شده‌ است و طبق تصریح برخی مفسران، منظور از نادیدنی‌‌‌ها در این آیه، بیشتر به مادیات مرتبط است تا مباحث معنوی. از سوی دیگر، کیهان‌شناسان در قرن اخیر با مفهومی دست و پنجه نرم می‌‌‌کنند با عنوان مادۀ تاریک، که دلیل نامگذاری آن ماهیت ناشناخته و البته نادیدنی این نوع از ماده است. از آنجایی که اثرات بنیادین این نوع مادۀ عجیب، توسط مشاهدات و آزمایشات فراوانی مورد تأیید قرار گرفته ‌است، در سال‌‌‌های اخیر، دانشمندان به‌دنبال کشف ماهیت این مادۀ تاریک هستند که البته هنوز به توفیق قطعی دست نیافته‌اند. در این پژوهش تلاش می‌‌‌شود با تدبر در آیات قرآن، با لحاظ قواعد تفسیری و برداشت از متن، روزنه‌‌‌ای گشوده شود به منظور استفاده از اشارات و الهامات قرآنی به منظور نظریه‌‌‌پردازی علمی و کمک به پرسش‌‌‌های بدون پاسخ علم. شایان ذکر است که این پژوهش به‌دنبال اثبات اعجاز علمی قرآن در این مورد خاص نبوده و حتی تفسیر علمی قطعی نیز از آیات ارائه نمی‌دهد، بلکه با رویکردی میان‌‌‌رشته‌ای تلاش دارد تا از این دو حوزه (علم و قرآن) به منظور کمک برای فهم و تکمیل بهتر یکدیگر، استفاده اصولی و بهینه شود. كلمات كليدي: کیهان‌‌‌شناسی قرآنی، قرآن و علم، مادۀ تاریک، تفسیر علمی.