بررسی راهکارهای توسعه پایدار زیستمحیطی از دیدگاه قرآن کریم
توسعه پایدار به معنای تأمین نیازهای کنونی بدون به خطر انداختن توانایی نسلهای آینده جهت تأمین نیازهای خود است. این مفهوم به توازن میان توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفاظت از محیطزیست تأکید دارد و بهدنبال استفاده بهینه از منابع طبیعی به صورت پایدار است. در قرآن کریم نیز به عنوان یک منبع دینی غنی، طبیعت تجلیگاه وجود خداوند تعالی است و توسعه با رعایت اصل اعتدال در بهرهوری از آن حاصل میشود؛ از اینرو ضمن اشاره به عناصر زیستمحیطی، آموزههایی در خصوص حفظ آن بیان شده است؛ مانند احترام به طبیعت، حفظ منابع طبیعی و لزوم مسئولیتپذیری بشر در برابر آن. هدف از نگارش مقاله، بررسی ارتباط توسعه پایدار با آموزههای قرآن و تحلیل اصول قرآنی برای حفظ منابع طبیعی است. نظر به وجود بحرانهای روزافزون زیستمحیطی ناشی از شیوع فرهنگ مصرف و اسراف، ضروری است در خصوص بازنمایی راهکارهای قرآنی که مطابق با فطرت پاک انسانی است، برای مقابله با این مشکلات پژوهشی انجام گیرد. این مقاله به شیوهای توصیفی- تحلیلی با استفاده از تفاسیر آیات قرآن کریم، ارتباط میان اصول قرآن و توسعه پایدار را مورد بررسی قرار میدهد و میکوشد پاسخگوی پرسشهایی از این قبیل باشد که راهکارهای قرآنی برای حفظ منابع طبیعی چیست؟ و این آموزهها چه نقشی در ایجاد توسعه پایدار دارد؟ بررسی مفاهیم زیستمحیطی در قرآن کریم، محیطزیست به مثابه عطیه الهی، بررسی نقش انسان در حفظ محیطزیست و ارتباط میان حفظ محیطزیست و توسعه پایدار از منظر قران کریم، محورهای پژوهش حاضر را تشکیل میدهند. یافتهها نشان میدهد که قرآن بهطور مکرر انسان را به حفظ و استفاده متعادل از منابع طبیعی فرا میخواند و بر اهمیت عدالت اجتماعی و مسئولیتپذیری در برابر طبیعت تأکید میکند. نتیجه این مقاله نشان میدهد که انسان به عنوان خلیفه و جانشین خداوند بر زمین وظایفی چون حفظ نظم در طبیعت، پرهیز از فساد و تلاش بر آبادانی زمین برعهده دارد، محورهای مورد اشاره در بعد عملی سبب حفظ منابع طبیعی و توسعه پایدار زیستمحیطی میشود. كلمات كليدي: قران کریم، توسعه پایدار، محیطزیست، بهرهوری، اعتدال.