بررسی تحلیلی قرآنی- روان‌شناختی سنّت گشایش برکت در قرآن کریم (چکیده)

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

یکی از سنّت‌های تکوینی خداوند که در قرآن¬کریم توصیف و تبیین شده، سنّت برکت است. براساس این سنّت، خداوند برکت‌ها را در جامعه‌ای فرو¬می‌بارد که اهل آن از ایمان و تقوا برخوردار¬باشند. با توجه به این¬که ارتباط ایمان و تقوای مذهبی با برکت‌های مادّی از لحاظ علمی روشن¬نیست و از دیگر¬سو، ظاهراً برخورداری‌های مادّی کشورهای غربی از کشورهای اسلامی بسیار بیش‌تر می‌نماید، این پرسش/ شبهه مطرح¬شده که اگر شرط نزول برکات، ایمان و تقوا است پس چرا کشورهای غربی و سکولار از برکات بیش‌تری برخوردارند و کشورهای اسلامی که ظاهراً از ایمان و تقوای بیش‌تری بهره¬می‌برند و طبق این سنّت باید برکات افزون‌تری بر آنان نازل¬شود، از انواع عقب‌ماندگی‌ها و مشکلات رنج-می¬برن؟ این واقعیت چگونه با سنّت برکت سازگار است؟ مضاف بر این¬که اساساً رشد و پیشرفت جوامع بیش از هرچیز معلول ویژگی‌های روان‌شناختی و جامعه‌شناختی همچون هوشمندی، برنامه‌ریزی، تلاش، خرد جمعی، مدیریت تولید و مصرف سیاستمداران و مردم آن جوامع است و ایمان و تقوای مورد نظر قرآن اگر مانع نباشد، تأثیرگذار¬ نیست! در این نوشتار با بررسی مفاهیم ایمان، تقوا و برکت و تبیین شاخصه‌های زندگی با¬ برکت از نگاه قرآن، سنّت¬اسلامی و رهیافت‌های علمی و نیز آسیب‌شناسی جوامع غربی و اسلامی از لحاظ برخورداری از شاخصه‌های نزول برکات به این پرسش/ شبهه پاسخ¬داده‌ایم.

کلیدواژه¬ها: برکت، ایمان، تقوا، سنّت‌های الهی، رفاه مادّی، پیشرفت.