آسیب‌¬شناسی مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مطالعات میان‌¬رشته‌¬ای در دوره مدرن بسیار مورد توجه قرارگرفته‌است و اهمیت فزاینده آن هر روز بیش از گذشته هویدا¬می‌¬شود. مطالعات قرآنی نیز هم¬چون دیگر دیسیپلین‌¬ها از این جهت مورد توجه قرار‌گرفته‌است و هر روز شاهد انتشار آثار متعددی در حوزه‌های مختلف علمی پیرامون قرآن هستیم. با این وجود این دسته از آثار از آسیب‌¬های فراوانی رنج¬می‌برند و هنوز بعد از گذشت چند دهه از کاربست روش¬‌ها و نظریه‌های رشته‌های گوناگون در مطالعات قرآنی کمتر می‌توان تحقیقات استاندارد و روشمندی را در این ارتباط یافت. به¬ همین¬جهت بر¬آن شدیم تا با بررسی طیف متنوعی از آثاری که تاکنون با رویکرد میان‌رشته¬‌ای پیرامون قرآن¬کریم نوشته¬شده‌¬اند، اهمّ آسیب‌های آن¬ها را شناسایی و در قالب یک دسته¬بندی منسجم ارائه¬نماییم. بخشی از این آسیب¬ها را در قالب عناوین زیر می¬توان به¬نمایش¬گذاشت: 1- عدم¬توجّه به تمایزهای اصطلاح¬¬شناختی میان قرآن و علم؛ 2- عدم-توجه به تمایزهای پارادایمی میان قرآن و علم؛ 3- عدم¬کفایت تحقیق در طرفین پژوهش میان‌¬رشته¬ای؛ 4- کاربست تطبیق به¬¬جای تلفیق؛ 5- انتخاب نادرست و نابجای روش. به-نظر¬می¬رسد که توجه به این اشتباهات و آسیب¬های رایج در مطالعات میان¬رشته¬ای بتواند پژوهشگران علاقه¬¬مند به این دست از مطالعات را بیش از گذشته در دست¬یابی به پژوهشی اثربخش¬تر یاری¬رساند.

کلیدواژهها: آسیب¬شناسی، میان¬رشتگی، تطبیق، تلفیق، تمایز اصطلاح ¬شناختی، تمایز پارادایمی، کفایت تحقیق.