آب، منشأ حیات

ٱللَّهُ ٱلَّذِى رَفَعَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّى يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ يُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُم بِلِقَآءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ

خدا همان کسی است که آسمانها را، بدون ستونهایی که برای شما دیدنی باشد، برافراشت، سپس بر عرش استیلا یافت (و زمام تدبیر جهان را در کف قدرت گرفت)؛ و خورشید و ماه را مسخّر ساخت، که هر کدام تا زمان معینی حرکت دارند! کارها را او تدبیر می‌کند؛ آیات را (برای شما) تشریح می‌نماید؛ شاید به لقای پروردگارتان یقین پیدا کنید!

آیه 2 سوره رعد

بیان ایده

قرآن کریم به طور صریح منشأ پیدایش و خلقت موجودات زنده را آب معرفی می‌نماید. دانشمندان عقیده دارند که منشأ حیات مستلزم به وجود آمدن مولکول‌های آلی بوده که در تشکیل این مولکول‌ها، وجود آب نقشی اساسی داشته است.

برای نخستين بار در سال 1920م دو دانشمند به نام‌های اوپارين، زيست شيميدان روسی و هالدان، فيزيولوژيست و ژنتيكدان اسكاتلندی كه مستقل از هم كار می‌كردند، مفهوم شكل‌گيری مولكول‌های آلی مانند قند‌ها، باز‌های نوكلئوتيدی و اسيدهای آمينه به طور خود به خودی از عناصر خام ساده‌تر را مطرح كردند. فرضيه آن‌ها در سال 1950م توسط زيست شيميدانان آمريكايی به نام‌های استانلی ميلر و هارولد يوری مورد آزمون قرار گرفت. اوپارين در نظر گرفت كه مولكول‌های آلی، طی زمان‌های طولانی، در نواحی كم عمق دريا‌ها گرد هم آمده‌اند. در پليمر شدن اوليه‌ای كه منجر به ظهور حيات شده است، نظريه‌های مختلفی وجود دارد؛ به عنوان مثال بر اساس مدارك به دست آمده از زمان اوپارين، پلیمرها بر روي سطوح سنگی و رُسی شكل گرفته‌اند و يا بر اساس نقش متفاوت ديگر پليمر‌ها در كف اعماق اقيانوس‌ها، جايی كه آب‌های داغ و مواد كانی مانند سولفيد‌های فلزات از درون آن‌ها به بيرون فوران می‌كنند، به وقوع پيوسته است. به هر حال، بر اساس نظریات مختلف، همه موجودات داراي يك نياي مشترك و نیازمند عنصر یکسانی برای حیات هستند :" وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيّ".

بررسی لغوی و تفسیری

کلمات اصلی

• رَتْقًا: از ر- ت - ق به معنی: به هم پیوستن
• فَفَتَقْنَاهُمَا: از ف- ت- ق که ضد رتق و به معنی جدا ساختن دو متصل است.
• جَعَلْنَا: از معانی جعل، ایجاد، ساختن و به وجود آوردن است.

اهداف و روش تحقیق

آیات فوق بیانگر آنست که آب دخالت تامی در هستی موجودات زنده دارد که علم امروز نیز مؤید این مطلب است. منشأ حیات مستلزم به وجود آمدن مولکول‌های آلی بوده که وجود آب در تشکیل آن نقش اصلی ایفا می‌کند. به هر صورت، این اشاره صریح علمی در آیات فوق را می‌توان از مصادیق اعجاز قرآن کریم برشمرد. چرا که علم آن روزِ بشر از دستیابی به مطالب عنوان شده عاجز بوده است.