مطالعات فناوری و شگفتی علمی قرآن کریم
عبارت محوری
لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً ۚ وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ
بیان مطلب علمی
1- وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً ۚ وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ
و اسب ها و استرها و الاغ ها را آفرید تا بر آنها سوار شوید و [برای شما] تجمل و زینت باشد، و چیزهایی [در آینده جز این وسایل نقلیه حیوانی] به وجود می آورد که شما نمی دانید.
2- آیه الله قرائتی در تفسیر نور: "وسايل نقليه امروزى، چه ماشين، چه قطار و چه هواپيما، در واقع مخلوقِ خدا هستند نه بشر. «وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ» "
3- در مطالعات فناوری، دو سطح از کاربرد فناوری شناسایی (و کلاسیفاید) شده است:
سطح یکم: کاربردهایی که مصداق Adoption یا Deployment یا Utilization هستند. یعنی بتوانیم فناوری را بر زندگی عادی و معمول و سابقاً موجودِ خودمان "سوار" کنیم. یعنی از فناوری در زندگی عادی (و روندهای سابقاً موجود) به خوبی استفاده کنیم.
سطح دوم آنکه: کاربردهایی که مصداق Innovation یا Generation یا Development یا Evolution هستند. یعنی بتوانیم "سوار بر فناوری" شویم و شالوده سازی و شالوده شکنی و شالوده آفرینی کنیم: "کارهایی که قبلا اصلاً لازم نبوده است که انجام دهیم را خیلی بهتر انجام دهیم".
پس فرق می کند که "فناوری را بر زندگی مان" سوار کنیم و یا اینکه "ما بر مَرکب فناوری سوار شویم".
اولی عادی و مفید و تاکتیکی است و دومی عالی و سخت و راهبردی است. مثال اولی تبدیل گاری به گاریِ دودی و دفتر حسابداری به اکسل است و مثال دومی اختراع هواپیما و اینترنت و برق و "هوش مصنوعی" و ... .
البته تمایز بین این دو سطح، طبیعتاً فازی و اعتباری و تدریجی و طیفی است، ولی موجود هست.
۴- "زینه"، دارای تناسب معنایی و تداعی با "آنچه سوار و ملحق چیزی کنند" است.
۵- "لترکبوها"، دارای تصریح بر معنای سوار شدن و مستقر شدن (و نتیجتاً تداعی استیلاء و سلطه و استعلاء و استیفاء و امثالهم، بیش یا کم، است).
۶- از جمع ۵ نکته بالا این ادعا قابل پیشنهاد و تحقیق است که:
به نظر می رسد که هر دو سطح فناوری (چه آنکه آن را سوار زندگی کنیم و چه آنکه بر آن سوار شویم و زندگی را با سوار شدن بر آن شالوده سازی کنیم)، مورد اشاره لفظی یا لمحی یا لمّی قرآن کریم است، والله اعلم.