بررسی عوامل انسجام متنی در سوره إسرا (چکیده)

چکیده

یکی از مباحث زبان‌شناسی نقش‌گرا، نظریه انسجام متنی است. انسجام و هماهنگی میان اجزای متن از برترین ویژگی‌های یک اثر هنری و ادبی است. این نظریه رونق شتابانی پیدا کرده، در مباحث نقدی مورد کنکاش قرار گرفته و از پرکاربردترین واژه‌های حوزه نقد دوران معاصر گردیده است. در پژوهش حاضر کوشش بر این شده است تا با روش توصیفی تحلیلی عوامل انسجام متنی در سوره إسراء بررسی شود. الگویی که در این پژوهش به کار رفته، الگوی هلیدی و حسن است که در سال 1976 ارائه دادند. آنها عوامل انسجام متنی را به سه دسته تقسیم کردند: عامل واژگانی، دستوری و پیوندی. هر یک از این عوامل خود به چند قسمت تقسیم می‎شود. برآیند پژوهش نشان می‌دهد وجود عوامل انسجام در یک متن، مانند زنجیره‌ها و تعامل بین زنجیره‌ها آن متن را منسجم و واژگان آن را به هم مرتبط و استوار می‌سازد و از رهگذر این پژوهش می‌توان به پیوند ارگانیک و اندام‌وار میان اجزای سوره إسرا پی برد که راهی برای شناخت اعجاز قرآن است. همچنین در بین این عوامل به ترتیب عامل واژگانی سپس عامل دستوری و در نهایت عامل پیوندی از بیشترین بسامد برخوردار هستند و به اندازه بسامدشان در منسجم ساختن سوره مذکور تأثیر دارند.

واژگان کلیدی

زبان شناسی، سوره إسرا، عوامل انسجام متنی، عامل واژگانی، عامل دستوری، عامل پیوندی.