مبانی، موازین و مصادیق زبان ریاضی قرآن

حساب ابجد که از دیر¬باز مورد توجّه متألهین بوده، حسابی إنبائی است که حسب آن حروف ابجد از «1» تا «1000» شماره¬گذاریمی¬شوند. از آنجا¬که حروف، تشکیل¬دهندۀ عبارات هستند، بالتبع آنها نیز دارای مقادیر و از همین طریق نیز قابل استنطاق¬اند. استنطاق¬ عبارات به¬وسیلۀ حساب ابجد در میان اهل معرفت مسبوق¬ به¬ سابقه است. استنطاقی که اگر موضوع آن عبارات قرآنی باشد به¬تدریج موجب کشف زبان ریاضی قرآن نیز خواهد¬شد. ابن¬ترکه از جمله کسانی است که نه¬تنها به زبان ریاضی قرآن معتقد بوده، بلکه آن¬ را زبانی مشترک و لذا موجب انتقال اعجاز زبان قرآن به غیر عرب می¬دانسته-است. البته وی و دیگران دربارۀ ماهیّت، مبانی و موازین زبان ابجد و بالتبع زبان ریاضی قرآن توضیحی ارائه¬نداده¬اند. از صغریاتی که در این زمینه خواهد¬آمد می¬توان¬فهمید که ماهیّت این زبان، مبتنی بر نوعی اشتراک دوگانۀ کمّی و معنوی است؛ مبنای تصدیقی آن براهین نظم و علیّت است و موازین آن هر آن چیزی است که لازمۀ تحقق یک نظم ریاضی غیرقابل استناد به واضع و مستعمل در مفردات و مرکبات است. به¬عنوان مثال، ابجد عبارت «اسمه¬ المسیح عیسی¬ابن¬مریم» و واژه «یگانه¬پرست» هر دو برابر با عدد 748 است. اشتراک معنوی آن¬ها نیز روشن است. این اشتراک¬ها قابل¬استناد به واضع یا مستعمل این عبارات نیست؛ پس فاعل این اشتراک که برخوردار از نوعی نظم صوری و غایی است، خالق اللسان و منزل¬القرآن است نه عرب¬زبانان یا فارسی¬زبانان.

کلیدواژه¬ها: حساب ابجد، حساب احتمالات، حساب سنین، برهان¬ نظم، زبان¬شناسی، زبان ریاضی قرآن، ابن¬ترکه.