تولید استنتاج از آیات قرآن

پیشرفت‌های اخیر در حوزه یادگیری‌عمیق؛ قابلیت‌های جدید و مهمی در زمینه پردازش زبان‌طبیعی و تولید خودکار استنتاج ارائه داده‌اند که به‌دلیل شباهت به استدلال انسانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از طرفی تلاش‌های میان‌رشته‌ای، تحول چشم‌گیری در دنیای دانش و فناوری ایجادکرده‌ است. در این پژوهش، قرآن به عنوان منبعی سرشار از مفاهیم و آموزه‌های متعدد مورد بررسی قرار گرفته ‌است. هدف این پژوهش، به‌کارگیری الگوریتم‌های پردازش ‌زبان‌طبیعی جهت استخراج استنتاج‌های معنادار و صحیح از ترجمه انگلیسی قرآن است. استنتاج به معنای استنباط یک جمله جدید و منطقی؛ از دو جمله پایه و مرتبط است. روش این پژوهش به این صورت است که با استفاده از مبدل‌ها و مدل‌های پیش‌آموزش ‌دیده، مدلی طراحی می‌‌‌شود که در آن تمام زوج‌مرتب‌های قرآن با یکدیگر مقایسه شوند. به عبارت دیگر یک ماتریس به ابعاد 6236×6236 از آیات قرآن به‌دست آمد که در مجموع، به تعداد 38،887،696 زوج‌‌‌مرتب تولید شد. زوج‌‌‌مرتبی که در مدل پیشنهادی، برچسب Yes را به خود اختصاص دهد وارد مرحله بعد یعنی تولید استنتاج شده‌ است و زوج آیات دیگر که برچسب No در خروجی ثبت کرده‌اند، کنار گذاشته شدند. در مرحلۀ بعد با استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ، از زوج آیات انتخابی استنتاج تولید شد. كلمات كليدي: استنتاج، قرآن‌کاوی‌رایانشی، یادگیری‌عمیق، پردازش‌ زبان‌طبیعی، مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن، هوش ‌مصنوعی.