قواعد مذاکره در آیات قرآن (چکیده)

مذاکره روشی برای تأمین نیازها و حل تعارضات و تنازعات در ارتباط میان انسان¬ها است. به¬دلیل پیشرفت¬های روزافزون در موضوع مذاکره، قواعد، اصول و شرایط مختلفی برای آن در نظر¬گرفته¬شده و به ¬تدریج شکل علمی به¬خودگرفته‌است. مفید و ضروری به¬نظرمی¬رسد که قواعد مذاکره که غالباً در غرب پایه¬ریزی¬شده‌است با دیدگاه قرآنی بازنگری¬شود تا گامی در جهت اسلامی¬کردن آن باشد. در قرآن، مذاکرات مختلفی بین افراد وجود¬دارد که قابل¬تأمل است. این نوشتار با هدف بررسی کاربرد قواعد مذاکره در قرآن نگارش شده‌است و لذا پژوهشی کاربردی محسوب¬می¬شود. ابتدا آیاتی که به¬نوعی با موضوع مذاکره مرتبط-بودند، انتخاب و سپس قواعد مذاکره از کتب و مقالات مربوط استخراج¬شد. پژوهش حاضر حاصل تطبیق و مقایسه قواعد مذاکره با آیات منتخب و تحلیل آن¬ها است. می¬توان مؤلفه-های موجود در علم مذاکره را مطابق با نگرش و کاربرد قرآنی تأیید یا رد¬کرد، تکمیل و بهبود بخشید و یا آن را تغییر¬داد. دیدگاه قرآن در تعیین اهداف مذاکره افق معنوی وسیع‌تری را در¬نظر¬می¬گیرد و احتمال رسیدن به توافق را افزایش¬می¬دهد. درباره محدوده مذاکره، قرآن در کنار سایر منافع بر اصول اعتقادی و اخلاقی پای¬می‌فشارد. انواع مختلف مذاکره از قبیل امتیازدهی، تعاملی و رقابتی در قرآن بر اساس قواعد اصولی مذاکره و بر مبنای انصاف و اخلاق صورت¬می¬گیرد و از تکنیک¬های فریب¬کارانه در آنها استفاده نمی-شود.

کلیدواژه ها: قرآن، مذاکره، ارتباطات، امتیاز، توافق.