آیات طلاق: نگرشی نو و قرآن ‌محور (چکیده)

قوانین سنّتی خانواده که برگرفته از قرآن و روایات است، چهل سال در جامعه ایران اجرا شده‌¬است و نتیجه آن افزایش آمار طلاق و کاهش آمار ازدواج بوده‌است؛ نتیجه‌ای که در تناقض با اهدافی است که در قرآن برای تشکیل خانواده بیان¬شده¬‌است. در چنین شرایطی طبیعی است که به این موضوع بیندیشیم که شاید فهم ما از آیات و روایات ایرادی¬دارد که نتایج وارونه‌ای به¬دست¬آمده‌است. در این مقاله نشان¬می‌دهیم که قوانین رایج طلاق همچون دادن حق¬طلاق به مرد، طلاق¬خلع و سه‌طلاقه¬کردن‌ ریشه قرآنی ندارد. گفتنی¬است این قوانین از نظر ریشه قرآنی به آیات 229 و 230 سوره بقره منسوب¬شده‌اند. در این مقاله، نظریات رایج تفسیری درباره این آیات با توجه به دقت، انسجام و استقلال متن قرآن نقد¬شده¬‌است. مهم‌ترین ایرادی که به نظریات رایج تفسیری وارداست تناقض با این اصل است که قرآن باید در دلالت خود مستقل باشد. در این پژوهش با درنظرگرفتن قرآن به¬عنوان یک متن دقیق و به¬هم¬پیوسته، فهمی نو از آیه یک سوره طلاق و آیات 229 و 230 سوره بقره، ارائه¬شده‌است. در فهم ارائه¬شده از این آیات هیچ اثری از برخی قوانین طلاق همچون دادن حق¬طلاق به مرد، طلاق¬خلع و سه‌طلاقه کردن دیده¬نمی‌شود و فقط یک نوع طلاق وجود¬دارد که در دو مرحله انجام¬می‌شود: مرحله اول با شروع دوران عدّه، روابطي که با ازدواج حلال شده¬بود، قطع¬مي‌شود و در مرحله دوم، پس از سپري¬شدن دوران عدّه، جدايي به¬طور کامل صورت¬مي‌پذيرد.

کلیدواژهها: تفسیر موضوعی، حق طلاق، طلاق¬خلع، سه‌طلاقه، قرآن.