بررسی واژه فلق در قرآن کریم

در قرآن¬کریم در مواردی، برای چند مفهوم از یک واژه استفاده¬شده¬است. برای مثال، واژه «ذکر» در مفاهیم پیامبر(ص)، قرآن کریم و عبادت به¬کاررفته است. واژه «ماء» در مفاهیم حیات¬دهنده و امام زمان(ع) آمده¬است. انتخاب یک واژه برای چند مفهوم با توجه به شباهت¬هایی است که می¬تواند در این مفاهیم باشد. واژه «فلق» به معنای شکافته¬شدن در مورد طلوع صبح به¬کاررفته¬است. علت انتخاب این واژه برای شروع صبح موجب تحقیق در مورد طلوع صبح شده و اینگونه یافت¬شد که در لایه¬های جوی ضخامت متفاوت است. جو در بالاترین لایه (اگزوسفر) نازک می¬شود تا جایی¬که نور می‌تواند نفوذ بسیاری داشته‌باشد. به این بخش‌ها پنجره‌های جوی می¬گویند. این پنجره‌ها اغلب در مناطق دارای طیف مرئی و فرکانس رادیویی دیده¬می‌شوند. در این مناطق میزان جذب پرتوها کم یا هیچ است و موجب¬می‌شود که پرتوها به آسانی به سطح زمین برسند. پس از عبور نور از این پنجره¬ها شکاف لایه¬ها صورت¬می¬گیرد و به اصطلاح صبح طلوع¬می¬کند. نکته دیگر در مورد صبح، تنفس صبح است که نشان از عبور دی¬اکسید¬کربن جمع¬شده در شب از زیر لایه جو و خروج آن هنگام طلوع صبح است. بنابراین، لایه¬های جوی به خاطر وجود پنجره¬های جوی شکاف¬می¬خورند. در قرآن¬ واژه فلق در مورد رویش دانه گیاه هم به¬کار¬رفته است. با بررسی پوسته گیاه، اکسیداسیون سلولی دانه همراه با فشار بالای درون سلول مشاهده می¬شود که موجب شکافت پوسته می¬گردد و با انتخاب واژه «فلق» تناسب¬دارد. اساساً شباهت¬هایی بین پوسته دانه و جوّ زمین وجوددارد. تنفس صبح (التکویر، 18) و تنفس سلولی (الانعام، 95) در گیاه، چند لایه بودن پوسته دانه، چند لایه بودن جوّ زمین و واکنش هسته¬ای در دانه گیاه و جوّ زمین از جمله شباهت¬هایی است که می¬توان اشاره¬کرد. نتیجه این¬که در قرآن¬کریم، به دلایل فوق¬الذکر از یک واژه در چند معنا استفاده¬شده¬است.

کلیدواژهها: فلق، تنفس صبح، قرآنکریم.