تحلیل مؤلفه «مانع» در نظریه قرآنی آزادی (چکیده)

جهت دستیابی به نظریه قرآنی آزادی، ضروری¬است تا دیدگاه‌های قرآن¬کریم در قبال مؤلفه‌های اساسی تشکیل¬دهنده نظریه آزادی استخراج¬شود. یکی از این موارد، مؤلفه «مانع» است. در این پژوهش مبتنی بر روش تفسیر موضوعی قرآن¬کریم، چیستی موانع آزادی از دیدگاه قرآن¬کریم مورد¬بررسی قرار¬می‌گیرد. با توجه به این¬که مؤلفه محوری تشکیل¬دهنده نظریه قرآنی آزادی، مدار آزادی است و به¬همین دلیل، حق به عنوان محور تعیین‌کننده مدار آزادی شناسایی¬می‌شود، می¬توان نتیجه¬گرفت هرآنچه که به منازعه و مقابله فعال با عنصر حق پرداخته و سعی در به¬حاشیه¬بردن آن دارد به¬عنوان مانع آزادی در قرآن¬کریم شناسایی¬می‌شود. لذا در نظریه قرآنی، آزادی مانع به¬مانند نظریات غربی آزادی، صرفاً امر محسوس و بیرونی که امکان عمل فرد را از او سلب¬می‌کند درک¬نشده و با توجه به حقیقت روحانی انسان، طیف گسترده‌تری از موانع مورد¬ شناسایی قرار¬می‌گیرند؛ موانعی که با به¬حاشیه¬بردن حق، امکان بهره‌مندی اعضای جامعه از آزادی‌های برحق خویش را از¬ بین¬می‌برند. در این میان، اهم موانع آزادی در قرآن¬کریم عبارت¬اند از: طواغیت، ملاء، مترفین و شیطان رجیم.

کلیدواژه ها: قرآن¬کریم، آزادی، آزادی حق‌مدار، مانع.