نمایش مبدأ برای مسئولیت‌های زیست‌محیطی در قرآن: تحلیل مؤلفه‌های اعتقادی و اصول اخلاقی

در دنیای امروز، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی جوامع انسانی، تخریب محیط‌زیست و کاهش منابع طبیعی است. مشکلات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی ناپایدار، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی و انتشار آلاینده‌ها، تهدیدی جدی برای سلامت و آینده‌ی نسل‌های بعدی به شمار می‌رود. در همین راستا، مفهوم مسئولیت‌های زیست‌محیطی به عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی در حکمرانی مطلوب و توسعه پایدار مطرح‌‌شده‌ است. در این میان، آموزه‌های دینی و مذهبی می‌توانند نقش مهمی در تبیین و ترویج ارزش‌های اخلاقی مرتبط با حفاظت از محیط‌زیست ایفا کنند. قرآن کریم، به عنوان منبع اصلی آموزه‌های اسلامی، اصول و ارزش‌های اعتقادی و اخلاقی‌ای را ارائه می‌دهد که می‌تواند به عنوان راهنمایی برای حفاظت از محیط‌زیست و مسئولیت‌های زیست‌محیطی مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مقاله بررسی راهکارهای حفاظت از محیط‌زیست در آموزه‌های قرآنی است. سؤال اصلی این پژوهش این است که «مؤلفه‌های اعتقادی و اصول اخلاقی برای تحقق مسئولیت‌های زیست‌محیطی از منظر قرآن کریم چیست؟». این مقاله با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مراجعه به قرآن و منابع دینی، اطلاعات لازم را جمع‌آوری کرده و با روش توصیفی-تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که قرآن کریم انسان را به ‌عنوان خلیفه خداوند در زمین مسئول بهره‌برداری متعادل و حفاظت از طبیعت معرفی می‌کند. قرآن بهره‌برداری از طبیعت را حقی همگانی و میراثی مشترک برای همه نسل‌ها می‌داند و بر لزوم رعایت عدالت و اعتدال در این فرآیند تأکید دارد. انسان موظف به آبادانی زمین است و باید از فساد، تخریب و اسراف پرهیز کرده و با شکرگزاری و احترام به نعمت‌های الهی، در حفظ تعادل زیست‌محیطی تلاش کند. این اصول اعتقادی و اخلاقی نه ‌تنها ضامن بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی هستند، بلکه می‌توانند مبنای توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌‌زیست در سطح جهانی قرار گیرند.
کلمات کلیدی: قرآن، محیط‌زیست، مسئولیت‌های زیست‌محیطی، مؤلفه‌های اعتقادی، اصول اخلاقی.

[[رده: پیشنهاده]]
[[رده: محیط‌زیست]]
[[رده: اصول اخلاقی]]