مکان یابی سد ذوالقرنین بر اساس فواصل از نقاط مختلف دنیا

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
قَالُوا۟ يَٰذَا ٱلْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰٓ أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا
(آن گروه به او) گفتند: «ای ذو القرنین یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می‌کنند؛ آیا ممکن است ما هزینه‌ای برای تو قرار دهیم، که میان ما و آنها سدّی ایجاد کنی؟!»
آیه 94 سوره کهف

عبارت محوری

یاجوج و ماجوج...سداً

بیان مطلب علمی

فاصله مغرب تا مشرق در احادیث اسلامی

در جغرافیای قدیم، منظور از مشرق، محل سد ذوالقرنین بوده است و سرزمینهای ماوراء آن را "خراب" در نظر می گرفتند.

همچنین منظور از مغرب خشکی های زمین، سواحل اقیانوس اطلس بوده است.

ما بین این دو را، "عمران زمین" می دانستند.

طبق احادیث اسلامی، از جمع دلالتهای دو حدیث مشابه، به دست می آید که در صدر اسلام، فاصله مغرب زمین (یعنی سواحل اقیانوس اطلس) تا مشرق زمین (سد یاجوج و ماجوج) را مسیر یک سال پیمایش زمینی می دانستند.

سرعت پیمایش زمینی هم به صورت عرفی 8 فرسخ در روز (حدود 50 کیلومتر در روز) بوده است. لذا فاصله زمینی سواحل آتلانتیک تا محل سد یاجوج و ماجوج، مسیر یک سال پیمایش زمینی (حدود 18 هزار کیلومتر) دانسته شده بوده است.

این فاصله، فاصله زمینی سواحل آتلانتیک در آفریقا تا سواحل اقیانوس آرام در آلاسکاست. پس از این طریق هم محل سد یاجوج و ماجوج در آلاسکا مکان یابی می شود. والله اعلم.

حدیث فوق الذکر

آدرس مسیر سد یاجوج و ماجوج از سمرقند تا آلاسکا

از سمرقند تا ختن: 40 منزل معادل حدود 1000 کیلومتر، (طبق سفارتنامه خوارزم).
از ختن تا خانبالغ قدیم از مسیر آب و آبادانی: 161 منزل معادل حدود 3900 کیلومتر، (طبق روضه الصفاء)
از ختن تا خانبالغ قدیم: 80 تا 90 روز معادل حدود 4200 کیلومتر هم ذکر شده است. (طبق صبح الاعشی فی صناعه الانشاء).
از خانبالغ قدیم تا خنسای دوم (قرن 9 هجری قمری): 40 روز معادل حدود 2000 کیلومتر. (طبق صبح الاعشی فی صناعه الانشاء)
همچنین فاصله سمرقند تا خنساء 160 روز هم مجموعا ذکر شده است (طبق مسالک الابصار فی ممالک الامصار) (معادل حدود 8000 کیلومتر)

از خنسای دوم تا شهر صین کلان (حوالی انادیر و برینگ): حدود 30 روز معادل حدود 1500 کیلومتر. (طبق سفرنامه ابن بطوطه و قرائن آن)

از شهر صین کلان تا محل سد: حدود 60 روز معادل حدود 3000 کیلومتر. (طبق سفرنامه ابن بطوطه)

لذا طبق منابع قدیم و گزارش ابن بطوطه از محل سد، فاصله سمرقند تا محل سد، حدود 10500 تا 12500 کیلومتر است که تناسب خوبی با فاصله یخچال مالاسپینا با سمرقند از طریق تنگه برینگ دارد. بر اساس نقشه گوگل ارث و تطبیق نقاط شهرها و مسیرهای قدیم آسیا، فاصله زمینی سمرقند تا محل یخچال مالاسپینا از طریق برینگ، حدود 11000 کیلومتر است.

فاصله از ارمینیه

در کتاب التیجان فی ملوک حمیر بیان شده است که فاصله سد یاجوج و ماجوج از ارمینیه، 7 ماه مسافت پیمایش زمینی (معادل 10500 کیلومتر) است. این فاصله، برابر فاصله زمینی ارمنستان تا آلاسکا از طریق تنگه برینگ است.

فاصله از فرنگ

در کتاب "هفت کشور یا صورالاقالیم" از قرن هشتم هجری قمری، ذکر شده که فاصله سرزمین یاجوج از فرنگ، 1700 فرسنگ (یعنی معادل حدود 10300 کیلومتر) است که متناسب و برابر فاصله زمینی اروپا از آلاسکا است. در بخش دیگری از این کتاب، مساحت مدینه (سرزمین) یاجوج 400 فرسنگ (مربع) (معادل حدود 14400 کیلومتر مربع) دانسته شده است که تقریبا معادل مساحت ناحیه خلیج یاکوتات و یخچال مالاسپینا در آلاسکا است.

فاصله از سرزمین بلغار قدیم در شمال غرب روسیه فعلی

در کتاب "هفت کشور یا صورالاقالیم" از قرن هشتم هجری قمری، ذکر شده که فاصله نواحی اطراف سرزمین یاجوج از بلغار قدیم،مسیر رود آتل طویل، قریب 700 فرسنگ (یعنی معادل حدود 4300 کیلومتر) است که متناسب و برابر فاصله دریایی از شمال آلاسکا از طریق شمالگان یا حاشیه آن تا شمال غرب روسیه فعلی است. در بخش دیگری از این کتاب، مساحت مدینه (سرزمین) یاجوج 400 فرسنگ (مربع) (معادل حدود 14400 کیلومتر مربع) دانسته شده است که تقریبا معادل مساحت ناحیه خلیج یاکوتات و یخچال مالاسپینا در آلاسکا است.

"... بعد از آن كوههاى بسيار است و منبع رود آتل طويل و سيحون بود و رود آتل طويل قريب به هفتصد فرسنگ مى‌آيد و به ناحيۀ بلغار مى‌گذرد و به درياى خوارزم مى‌پيوندد. رود سيحون نيز همين مقدار راه مى‌رود و در اقليم خامس به درياى خوارزم مى‌پيوندد."

فاصله از شمال سیبری مرکزی از طریق سواحل شمال روسیه به سمت مشرق سو

سیحون قدیم از دریای خوارزم در سیبری مرکزی تا آلاسکا از مسیر سواحل شمال سیبری به سمت مشرق سو

در کتاب "هفت کشور یا صورالاقالیم" از قرن هشتم هجری قمری، ذکر شده که: "... بعد از آن كوههاى بسيار است و منبع رود آتل طويل و سيحون بود و رود آتل طويل قريب به هفتصد فرسنگ مى‌آيد و به ناحيۀ بلغار مى‌گذرد و به درياى خوارزم مى‌پيوندد. رود سيحون نيز همين مقدار راه مى‌رود و در اقليم خامس به درياى خوارزم مى‌پيوندد."

فاصله دریایی از یمن

خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب رساله معینیه ذکر می کند که طول دریای هند (که نام های دیگرش دریای عمان و دریای فارس و در دیگر منابع بحر اخضر است) از یمن تا مشرق، 2660 فرسخ (معادل حدود 16 هزار کیلومتر) است. در دیگر منابع متقدم، سرزمین یاجوج و ماجوج را در منتهای مشرق این دریا در سمت شمال شرق دانسته اند. لذا از جمع این شواهد دانسته می شود که فاصله دریایی یمن تا سرزمین یاجوج و ماجوج (از مسیر دریایی قدیم که در حاشیه آسیا تا شمال شرق آسیا و سپس تا آلاسکا بوده است) حدود 16000 کیلومتر دانسته شده است که تقریبا معادل فاصله این مسیر از یمن در حاشیه آسیا تا شمال شرق آسیا و سپس تا آلاسکا است.

فاصله منتهای مشرق از ایران

محل شهر یا کشور گنگ (احتمالا بریتیش کلمبیای فعلی) در منتهای مشرق دنیای قدیم (لذا در حوالی سد یاجوج و ماجوج در منتهای مشرق)، تا مرزهای ایران، به گفته فردوسی، 1000 فرسخ بوده است: فاصله گنگ تا ایران، 1000 فرسخ است. این فاصله معادل حدود 6000 کیلومتر است که معادل فاصله استپهای مرکزی آسیا در روسیه فعلی (حداقل گستره محل مرز قدیم ایران زمین به سمت مشرق) تا آلاسکا است.


فاصله از آندلس

می دانیم که محل سد تقریبا حداقل 40 تا 60 روز با خانبالغ قدیم (و نه پکن که یکی از خانبالغ های بعدی بود) فاصله داشته است (در مشرق خانبالغ قدیم). اما طبق مدرک زیر، فاصله خانبالغ تا آندلس، 2700 فرسخ بوده است (معادل 16200 کیلومتر). پس فاصله سد تا آندلس چیزی در حدود 16200 کیلومتر بعلاوه 2000 تا 3000 کیلومتر یعنی در حدود 18 تا 19 هزار کیلومتر بوده است. این فاصله معادل فاصله زمینی اسپانیا تا آلاسکا از طریق تنگه برینگ است.

اولیاء چلبی در کتاب الرحله الی مصر و سودان و حبشه، طول اقلیم سادس از آندلس تا سرزمین یاجوج و ماجوج را ۲۳۸۰ فرسخ دانسته است. لذا این فاصله که مربوط به شمال فرانسه تا سرزمین یاجوج و ماجوج است معادل ۱۴۲۸۰ کیلومتر بیان شده است که معادل فاصله زمینی شمال فرانسه تا مرزهای آلاسکا در حوالی برینگ است.

فاصله از خرخیز

منابع متقدم، محل سرزمین خرخیز را در شمال شرق تغزغز و به فاصله 2 تا 3 ماه مسافت از منطقه ای به نام کولمان (شهر فعلی Chulman در سیبری روسیه) دانسته اند. اینگونه خرخیز بایستی در نواحی خاور دور روسیه در حوالی شهر ust-khakchan (که نام پادشاه آن سرزمین هم خاقان خرخیز بوده است) واقع بوده باشد. سپس محل سد ذوالقرنین را در ماورای شمال شرق خرخیز دانسته اند که آدرس تنگه برینگ و ماورای آن است.

منابع و پانویس