بیان فلسفی قوانین نیوتون در کتاب شوارق الالهام عبدالرزاق لاهیجی

پیچیده ترین قانون نیوتون، قانون دوم آن است که رابطه میان نیرو، شتاب و جرم را بیان می کند: F=ma

نیوتون این قانون را در سال ۱۶۸۷ میلادی منتشر نمود. ولی بیان فلسفی همین قانون، پیشتر و به صورت مستقل از نیوتون، پیش از سال ۱۰۷۲ هجری قمری (پیش از سال ۱۶۶۲ میلادی) توسط عبدالرزاق لاهیجی در کتاب "شوارق الالهام فی شرح تجرید الاعتقاد" بیان شده بوده است. اما چگونه؟

عبدالرزاق لاهیجی به جای مفهوم شتاب از مفهوم "شوق" و به جای مفهوم نیرو از مفهوم "قوه" و به جای مفهوم جسم (که واجد جرم است) از مفهوم "شیء" استفاده کرده است:

فاذا قوی الشوق حرکت القوه الشیء

شوق که قوت گیرد، آنگاه نیرو، شیء را حرکت می دهد.

لذا نیوتون در عصری می‌زیسته که مفاهیم و محتوای نظریاتش، به صورت حکمی و فلسفی، دقیقا توسط دانشمندان مسلمان (مانند عبدالرزاق لاهیجی ایرانی قمی) قبلا بیان شده بوده است.