خاموش شدن ماه از منظر قرآن و علم: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
واژه «آیه» به معنای علامت<ref>ابن منظور، ج14، ص56</ref><ref> قرشی، ج1، ص145</ref> و نشانه ظاهر <ref>راغب، ص101</ref> گفته شده است. اما سوال اساسی اینجاست که خداوند با اضافه کردن واژه آیة به اللیل و النهار در عبارت «فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً» به چه پدیده‌هایی اشاره می نماید. مفسران دو دیدگاه عمده درباره معنای «آیة اللیل» و «آیة النهار» مطرح کرده‌اند: | واژه «آیه» به معنای علامت<ref>ابن منظور، ج14، ص56</ref><ref> قرشی، ج1، ص145</ref> و نشانه ظاهر <ref>راغب، ص101</ref> گفته شده است. اما سوال اساسی اینجاست که خداوند با اضافه کردن واژه آیة به اللیل و النهار در عبارت «فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً» به چه پدیده‌هایی اشاره می نماید. مفسران دو دیدگاه عمده درباره معنای «آیة اللیل» و «آیة النهار» مطرح کرده‌اند: | ||
==دیدگاه اول: شب و روز== | ==دیدگاه اول: شب و روز== | ||
گروهی از مفسران منظور از «آیة اللیل» را خود لیل و منظور از «آیة النهار» را خود نهار می‌دانند<ref>طوسی، ج6، ص454</ref><ref> نک. طبرسی، ج6، ص619</ref><ref> زمخشری، ج2، ص652</ref><ref> فخرالدین رازی، ج20، ص306</ref><ref> بیضاوی، ج3، ص250</ref><ref> ابوحیان، ج7، ص20</ref><ref> قمی مشهدی، ج7، ص366</ref><ref> آلوسی، ج8، ص26</ref><ref> ابن عاشور، ج14، ص36</ref><ref> طباطبایی، ج13، ص51</ref><ref> مکارم، ج12، ص42</ref>. بر این اساس اضافه واژه آیة به اللیل و النهار، اضافه بیانیه است <ref>زمخشری، ج2، ص652</ref><ref> آلوسی، ج8، ص26</ref><ref> طباطبایی، ج13، ص51</ref><ref> مکارم، ج12، ص42</ref>. | |||
===شواهد موید دیدگاه اول:=== | |||
=پانویس و منابع= | =پانویس و منابع= | ||
نسخهٔ ۱ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۲۶
چکیده
در آیه 12 سوره اسراء خداوند از محو آیه لیل و مبصر قرار دادن آیه روز سخن می‌گوید. برخی از صاحبنظران چنین ادعا کرده‌اند که منظور از محو آیه لیل در این آیه، خاموش کردن ماه است، چراکه یافته‌های علمی نشان می‌‌دهد که ماه زمانی روشن و فروزان بوده و از خود نور داشته است. اما مفسران در خصوص اینکه مراد از آیه لیل و آیه نهار چیست و به تبع آن درباره معنای محو آیه لیل اختلاف نظر دارند. در این نوشتار بر آنیم که با بررسی و سنجش نظرات مفسران، شواهد و قرائن موجود در آیات و روایات و همچنین آخرین یافته‌های علمی میزان صحت و سقم ادعای مطرح شده را ارزیابی نماییم.
مقدمه
شب و روز دو نشانه از نشانه‌های شگفت‌انگيز الهی هستند. روز براى تلاش و كسب و كار و شب براى آسايش و آرامش قرار داده شده و اين نشانى از قدرت خداست. خداوند در آیه 12 سوره اسراء به آیه بودن شب و روز اشاره می‌کند و در ادامه خصوصیات جالبی برای آیه لیل و آیه نهار و نقش آنها در زندگى انسان بیان می‌نماید:
«وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا»، اسراء/ 17/12
شب و روز را دو نشانه قرار داديم، نشانه شب را تيرهگون و نشانه روز را روشنىبخش گردانيديم تا فضلى از پروردگارتان بجوييد و تا شماره سالها و حساب را بدانيد و هر چيزى را به روشنى باز نمود.
در این آیه، خداوند می‌‌فرماید که آیه شب را محو نموده و آیه روز را روشن و پر فروغ گردانیده است. در ادامه آیه، علت این امور را در دو چیز معرفی می‌نماید؛ دستیابی به فضل پروردگار و شناخت شماره سالها و حساب امور.
برخی از محققان در موضوع اعجاز علمی قرآن ادعا نموده‌اند که این آیه به یک موضوع علمی اشاره دارد[۱][۲]. آنان برآنند که اولاً مراد از آیه شب، ماه است و ثانیاً، با توجه به معنای لغوی «محو» که از بین رفتن اثر شیء است، گویا زمانی، ماه همچون خورشید فروزان و مشتعل بوده است و خداوند با خاموش کردن آن به تعبیری اثر آن را محو کرده و آن را به شکل امروزی آن که تنها بازتاب دهنده نور خورشید است، در آورده است.
اما باید دید که آیا چنین ادعایی می‌تواند با مفاهیم مطرح شده در آیه سازگار باشد یا خیر. بدین منظور ابتدا باید به دو سوال اساسی پاسخ دهیم. اینکه منظور از آیه لیل و آیه نهار چیست و محو آیه لیل به چه معناست. برای یافتن پاسخ این سوالات می‌بایست به بررسی آراء مفسران در این آیه پرداخته و با توجه به شواهد و قرائن موجود، دیدگاهی را که از قوت بیشتری برخوردار است، مشخص نماییم.
منظور از «آیة اللیل» و «آیة النهار»
واژه «آیه» به معنای علامت[۳][۴] و نشانه ظاهر [۵] گفته شده است. اما سوال اساسی اینجاست که خداوند با اضافه کردن واژه آیة به اللیل و النهار در عبارت «فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً» به چه پدیده‌هایی اشاره می نماید. مفسران دو دیدگاه عمده درباره معنای «آیة اللیل» و «آیة النهار» مطرح کرده‌اند:
دیدگاه اول: شب و روز
گروهی از مفسران منظور از «آیة اللیل» را خود لیل و منظور از «آیة النهار» را خود نهار می‌دانند[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]. بر این اساس اضافه واژه آیة به اللیل و النهار، اضافه بیانیه است [۱۷][۱۸][۱۹][۲۰].
شواهد موید دیدگاه اول:
پانویس و منابع
- ↑ نک. الحاج احمد، ص307
- ↑ نک. شعبان، ص288
- ↑ ابن منظور، ج14، ص56
- ↑ قرشی، ج1، ص145
- ↑ راغب، ص101
- ↑ طوسی، ج6، ص454
- ↑ نک. طبرسی، ج6، ص619
- ↑ زمخشری، ج2، ص652
- ↑ فخرالدین رازی، ج20، ص306
- ↑ بیضاوی، ج3، ص250
- ↑ ابوحیان، ج7، ص20
- ↑ قمی مشهدی، ج7، ص366
- ↑ آلوسی، ج8، ص26
- ↑ ابن عاشور، ج14، ص36
- ↑ طباطبایی، ج13، ص51
- ↑ مکارم، ج12، ص42
- ↑ زمخشری، ج2، ص652
- ↑ آلوسی، ج8، ص26
- ↑ طباطبایی، ج13، ص51
- ↑ مکارم، ج12، ص42