لطائف عرفانی سوره واقعه در تفاسیر کشف الاسرارمیبدی، بیان السعاده گنابادی وتفسیرقرآن الکریم ملاصدرا
پژوهش پیشرو با هدف دستیابی به لطائف عرفانی سوره واقعه با تکیه بر سه تفسیر عرفانی کشف الاسرار و عدهالابرار میبدی، بیانالسعاده فی مقامات العباده گنابادی و تفسیر القرآن الکریم ملاصدرا انجامشده است. مطالب این تحقیق به صورت کتابخانهای و از کتب تفسیری مرجع و دائرهالمعارفها گردآوری و به روش توصیفی و در مقایسه آرای مفسرین به صورت تحلیلی انجامشده است. در این پژوهش آیاتی از سوره واقعه باجنبه عرفانی براساس نظر مفسرین عارف درسه تفسیر نامبرده و هم بعضی تفاسیر وزین دیگر مانند مواهب علیه، المیزان و تسنیم بررسی شد. این آرا از تفاسیر عرفانی استخراج، مقایسه و عنوانبندی شد تا لطایف عرفانی سوره واقعه بهدست آید؛ ازجمله: انسان کامل و مصادیق آن، مطهرون و مس باطن قرآن کریم، توحید افعالی، ظهور حقیقت و باطن امور در هنگامهی معاد و ... یافتهها شامل 1- نبوت و ولایت: با اشتراکات بین انسان کامل و سابقون: این مهم حاصل شد که سابقون و مقربون و پیشگامان به ایمان همان انسانهای کامل و انبیاء و اولیای الهی هستند. 2- مطهرون و مس حقیقت قرآن: مطهرون با قابلیت دسترسی به باطن قرآن همان شایستگانی هستند که آیه تطهیر شامل حال آنان میشود و مصداق مطهرون پیامبر(ص) و خاندان ایشان هستند. 3- توحید افعالی: آیات ناظر به اینکه مسببالاسباب خداوند است و هر امری تنها با مشیت و اراده او انجام میپذیرد. این موضوع منافاتی با اراده و اختیار انسان ندارد. 4- معاد: سوره واقعه با معاد آغاز و با معاد پایان مییابد. با تاکید بر این نکته که خدایی که عالم را از کتم عدم به هستی آورد، میتواند بار دوم نیز خلق کند و با آفرینش دوم خداوند میخواهد قدرت خودش را در آفرینش انسانها به آنها نشان دهد. از ویژگیهای معاد آن است که رافع انسان کامل و اولیاءالله و خافض اهل نفاق و ضد ولایت است. نتیجه نهایی اینکه سوره واقعه سرشار از رموز عرفانی است و هر انسان مشتاقی میتواند علاوهبر برخورداری از خواص ظاهری آیات، از لطائف عرفانی آنها نیز بهره برد و از باطن توحید، نبوت و ولایت و معاد حقایقی را دریافت کند. كلمات كليدي: سوره واقعه، لطائف عرفانی، کشف الاسرار ، بیان السعاده، تفسیرالقرآن الکریم، انسان کامل، سابقون، مطهرون.