بررسی کمی و آماری قصص قرآنی از دو منظر وجوه اعجاز قرآن و رویکرد تنزیلی (پیشنهاده)

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

قرآن¬کریم کتابی است انسان‌ساز و جهان‌شمول که همه انسان‌ها در گستره زمین و زمان از نور هدایت آن برخوردار¬خواهند¬شد. يكي از شيوه‏هاي ظريف و متنوع در فهم و بيان معارف قرآن، كاربرد قصّه‏هاي قرآني است. بدون¬شک، قصص قرآنی یکی از وجوه برجسته اعجاز قرآنی و از جالب‌ترین مباحث علوم قرآنی است. اهداف قرآن را می‌توان در قصص نيز مشاهده¬کرد. قصه‌هاي قرآن¬کريم که قريب يک چهارم حجم قرآن را به خود اختصاص¬داده اهداف و آثار جامعي را قطعاً به¬دنبال خواهد¬داشت. قرآن خود هدف از بیان داستان‌ها را درس‌گرفتن انسان‌ها معرفی¬کرده و درآیات فراوانی به تأمل در سرگذشت پیشینیان سفارش¬کرده است. براساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی واقعیت‌هایی است که خردمندان از آن‌ها عبرت¬می‌گیرند و موجب هدایت مؤمنان می‌شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی کمّی و آماری قصص قرآنی با رویکرد تنزیلی خواهد¬بود. نتایج پژوهش حاضر نشان¬می¬دهد که آیات قصص قرآنی شامل 1357 مورد است که در 48 سوره قرآن جای¬گرفته‌اند و بیشترین آیات قصص قرآنی مربوط به دو سوره اعراف و شعراء است. علاوه¬براین، رویکرد تنزیلی معرف آن بوده که آیات قصص قرآنی از دومین سوره نازله (سوره قلم) تا آخرین سوره نازله (سوره توبه) مشاهده¬شده‌¬است. برحسب نزول، نتایج نشان¬می¬دهد که 83 درصد مجموع آیات پژوهش در سور مکی (40سوره) و 17 درصد در سور مدنی (8 سوره) قراردارند. به¬بیان¬دیگر، 92 درصد آیات (1254 آیه) اختصاص به سوره‌های مکی و 8 درصد آیات (103آیه) مربوط به سوره¬های مدنی دارند. سنخ‌شناسی سوره‌های پژوهش برحسب نزول نیز در چهار بخش قابل¬ارائه است: از ابتدای بعثت (سوره قلم) تا سوره ص (7 سوره)؛ از سوره ص تا آغاز علنی‌شدن دعوت اسلامی (سوره حجر) (14سوره)، از آغاز علنی‌شدن دعوت پیامبر(ص) تا پایان دوره مکی (از سوره اعراف تا سوره عنکبوت، 19سوره) و سوره‌های مدنی (8 سوره).

کلیدواژهها: اعجازقرآن، قصص قرآن، ترتیب نزول، بررسی آماری.