بررسی راهبردهای تفکیک زبانی در حل تعارض علم و دین: مقایسه میان نظرات اسلامی پس از علامه طباطبائی

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

یکی از پاسخ‌های رایج به تعارض علم و دین، استراتژی «جدایی زبانی» است. این راهبرد حاکی از آن است که «زبان علم و زبان دین در هدف، روش و توصیف جهان متفاوت است». به‌قدری گسترده است که نظریاتی از «تفسیر عمیق و فلسفی» علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی تا نظریه «زبان نمادین» شهید مطهری و نیز نظریه «زبان مجازی» مجتهدی شبستری، و آلبرت انیشتین را در بر می‌گیرد. «تفسیر تعاملی علم و دین» و ویتگنشتاین مفهوم «تفکیک کامل حوزه علم و دین». این امر باعث شده‌ است که برخی از محققین در بحث‌های مربوط به تعارض علم و دین در قلمرو مطالعات اسلامی به استراتژی «جدایی زبانی» اهمیت بسزایی دهند. با این حال، باید توجه داشت که اگرچه دامنه معنایی گسترده جدایی زبانی شامل این نظریه‌ها می‌شود، اما آن‌قدر با هم تفاوت دارند که می‌توان هر یک را به‌ عنوان راهبردی جداگانه برای حل تعارض علم و دین بیان کرد. كلمات كليدي: تعارض علم و دین، تفکیک زبانی، زبان دین، زبان حقیقی دین، زبان نمادین، زبان تمثیلی، زبان علمی.