حجامت در قرآن کریم و علم امروزین پزشکی

از شبکه نخبگان و قرآن‌کاوی
نسخهٔ تاریخ ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۵ توسط Shefa (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ارسال شده توسط کاربران، در دست بررسی
قُل لَّآ أَمْلِكُ لِنَفْسِى نَفْعًا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ ٱلْغَيْبَ لَٱسْتَكْثَرْتُ مِنَ ٱلْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِىَ ٱلسُّوٓءُ إِنْ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
بگو: «من مالک سود و زیان خویش نیستم، مگر آنچه را خدا بخواهد؛ (و از غیب و اسرار نهان نیز خبر ندارم، مگر آنچه خداوند اراده کند؛) و اگر از غیب باخبر بودم، سود فراوانی برای خود فراهم می‌کردم، و هیچ بدی (و زیانی) به من نمی‌رسید؛ من فقط بیم‌دهنده و بشارت‌دهنده‌ام برای گروهی که ایمان می‌آورند! (و آماده پذیرش حقند)
آیه 188 سوره اعراف

عبارت محوری

وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ ٱلْغَيْبَ لَٱسْتَكْثَرْتُ مِنَ ٱلْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِىَ ٱلسُّوٓءُ

بیان مطلب علمی

حجامت در قرآن کریم و علم

مشهور است که در قرآن کریم به حجامت مستقیما اشاره نشده و فقط در احادیث تفسیری به آن اشاره شده است. اما در حدیثی از امام صادق (ع)، یک هم آیی (Coocurrence) میان مفهوم "حجامت" و آیه 188 سوره اعراف مشاهده می شود. آن حدیث از این قرار است:

زید شحام گوید: نزد حضرت صادق (علیه السلام) بودم که حجامت گر خواست و به او دستور داد تا ابزار حجامت را بشوید و بعد انار خواست و میل فرمود، و پس از حجامت، انار دیگری میل کرد، و فرمود: وقتی حجامت می کنی و خون از جای حجامت بیرون زد، قبل از تمام شدن حجامت، به هنگام روان بودن خون بگو: بسم الله الرحمن الرحیم در این حجامت از چشم زخم و هر بدی به خداوند کریم، پناه می برم که با این همه دعا همه چیز را به دست می آوری که خداوند در قرآن می فرماید: (اگر از غیب خبر می داشتم بر خیرها می افزودم، و هیچ بدی به من نمی رسید).

در این حدیث شریف بین مفهوم "حجامت" و مفهوم آیه 188 اعراف نوعی ارتباط (ولو ضعیف یا قوی) برقرار شده است.

وقتی به علم روز مراجعه می کنیم، در می یابیم که ممکن است مفهوم این آیه شریفه، بهترین توصیف کننده برای یکی از تاثیرات حجامت باشد: بازبرنامه ریزی سلول های ایمنی و سلول های بنیادی.

دو روش "ایمنی درمانی" و "درمانگری رویانی" دو شیوه بسیار جدید (کاربردی و البته هنوز در مراحل تحقیق و توسعه بیشتر) برای درمان بیماری های صعب العلاج مانند سرطان و ... هستند. این دو شیوه درمانی به "سلول های ایمنی" و "سلول های بنیادی" تکیه دارند. یکی از تکنیکهای مهم در این شیوه های درمانی، بازبرنامه ریزی سلولهای ایمنی و سلول های بنیادی است.

جالب است که در جراحات، این اتفاق به صورت طبیعی رخ می دهد و سلول های ایمنی و سلول های بنیادی بازبرنامه ریزی شده تولید و تکثیر می شوند. لذا تطابق مفهومی بالایی میان حجامت و ایمنی درمانی از طریق بازبرنامه ریزی سلولی وجود دارد (نکته اول).

بازبرنامه ریزی می تواند به صورت دستی و مصنوعی و سنتزی هم رخ دهد: سلول های ایمنی T را از خون بیمار بگیرند و سپس آن را در آزمایشگاه مطابق محاسبات بسیار پیشرفته، مطابق با آنتی ژن ها برنامه ریزی کنند و سپس سلول های برنامه ریزی شده را تکثیر کنند و دوباره درون جریان خون فرد تزریق کنند. همین امروز ششم مهرماه یک شرکت پژوهش های پیشرفته پزشکی چین اعلام کرد که با این شیوه توانسته سرطان لنفوم را در یک پیرزن مسن چینی درمان نماید.

اما این کار به دانش و اطلاع پیرامون آنتی ژن (لو اعلم الغیب) نیاز دارد و سپس تکثیر این سلولهای خیررسان (لاستکثرت من الخیر) و تزریق آن به بدن تا جلوی آسیب آنتی ژن ها به بدن را بگیرد (ما مسنی السوء).

لذا تطابق مفهومی بالایی میان "ایمنی درمانی با بازبرنامه ریزی سلول های T" و آیه 188 سوره اعراف مشاهده می شود (نکته دوم).

از جمع نکته اول و نکته دوم ذکر شده در بالا، در می یابیم که منطقا تطابق مفهومی بالایی میان آیه 188 اعراف و حجامت (از حیث ایمنی درمانی با سلول های بازبرنامه ریزی شده) وجود دارد. همین استدلال را برای درمان رویانی هم می توان کرد.

لذا آیه 188 سوره اعراف، هم طبق حدیث امام صادق علیه السلام و هم طبق تفسیر و تدبر علمی در قرآن کریم، تطابق بالایی با فضای مفهومی تاثیرات حجامت (از حیث سلول درمانی) دارد، والله اعلم. لذا می توان با رویکرد چندمعنایی (و یا تک معنایی و تفسیر لایه ای)، آیه 188 سوره اعراف را واجد اشاره علمی به حجامت دانست والله اعلم.

لذا علاوه بر سنت، که ظاهرا بیش از 600 حدیث درباره حجامت (البته طبیعتا صحیح و بهداشتی و اصولی آن !) داریم، می توان ادعا کرد که بر خلاف تصور پیشین، ظاهرا در قرآن کریم هم به حجامت اشاره شده است والله اعلم.