دو شهر دربند، دو شهر باب الابواب

ارسال شده توسط کاربران، در دست بررسی

قُلْ سِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ بَدَأَ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ ٱللَّهُ يُنشِئُ ٱلنَّشْأَةَ ٱلْءَاخِرَةَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ

بگو: «در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند (به همین‌گونه) جهان آخرت را ایجاد می‌کند؛ یقیناً خدا بر هر چیز توانا است!

آیه 20 سوره عنکبوت

عبارت محوری

قل سیروا

بیان مطلب علمی

دو شهر دربند در قدیم وجود داشته است. یکی در نواحی ارمنیه و آذربایجان قدیم واقع بوده است (که امروزه شهر دربنت روسیه است)

دربند دیگری که در ماورای سرزمین خزران و در سرزمین ترکان واقع بوده است (در آلاسکای امروزین) و باب الابواب اصلی بوده است و نزدیک سد ذوالقرنین قرار داشته است. احتمالا ابتدا منظور از دربند خزران، مورد دوم بوده است ولی به مرور زمان، در قرون بعدی، به مورد اول اطلاق شده است. زیرا آرام آرام بین دریای خزر قدیم (که در شمال روسیه قرار داشته است) با دریای گیلان (دریای طبرستان) خلط شد و اینگونه بین دربند دورتر با دربند نزدیکتر هم خلط شد. لذا حداقل دو دربند معروف (دو باب الابواب) در تاریخ وجود داشته است. یکی همین شهر دربنت فعلی در روسیه و دیگری (دربند ترکان، دربند کیماک، دربند ختای، و احتمالا دربند خزران اصلی) در انتهای شمال شرقی آسیا و درون سرزمین آلاسکا.

در نقشه جهان Hereford مربوط به حدود 1300 میلادی، "دروازه خزران Caspian Gate" در مکانی متفاوت و بسیار دور از دیوار اسکندر (دیوار ذوالقرنین) رسم شده است. دروازه خزران در نزدیک سرزمین ارمنیه در نزدیک سرشاخه های فرات رسم شده است. ولی دیوار اسکندر در گوشه شمال شرقی جهان رسم شده است.

دربند روسیه

یکی در نواحی ارمنیه و آذربایجان قدیم واقع بوده است (که امروزه شهر دربنت روسیه است)

دربند خزران

دربند دیگری که در ماورای سرزمین خزران و در سرزمین ترکان واقع بوده است (در آلاسکای امروزین) و باب الابواب اصلی بوده است و نزدیک سد ذوالقرنین قرار داشته است. احتمالا ابتدا منظور از دربند خزران، مورد دوم بوده است ولی به مرور زمان، در قرون بعدی، به مورد اول اطلاق شده است. زیرا آرام آرام بین دریای خزر قدیم (که در شمال روسیه قرار داشته است) با دریای گیلان (دریای طبرستان) خلط شد و اینگونه بین دربند دورتر با دربند نزدیکتر هم خلط شد.

دربند ترکان

مرحوم مجلسی (ره) به نقل از ثعلبی محل ساخت سد ذوالقرنین را «پایان خاوری سرزمین ترک» خوانده‌است که با آدرس ابن خلدون و شواهد تاریخی و زبان شناختی آن منطقه تطابق کامل دارد.
نقلی دیگر از منبعی دیگر:
"السدین أَي الجَبَلَينِ، و هما جبلان سَدَّ ذو القرنين ما بينهما، و هما بمنقطعِ أرضِ التُركِ شماليَّ بلدِ الكَيماكِ" (الطراز الاول).

دربند کیماک

"السدین أَي الجَبَلَينِ، و هما جبلان سَدَّ ذو القرنين ما بينهما، و هما بمنقطعِ أرضِ التُركِ شماليَّ بلدِ الكَيماكِ" (الطراز الاول). کلمه کیماک (در نقشه ابن حوقل) الان به اسکیمو، قلب شده است و در اصل به مردم کی ماک (می کی ماک) گفته می شده است. فرانسوی Esquimaux و الان می گویند MICMAC و Miꞌkmaq.

سرزمین کیمریان، اسکیتها و سرزمین و دریای کیماک

برخی پژوهشگران، شباهت مصداقی بین مردمان cimmerian در ادیسه هومر و مردمان Scythians در تاریخ هرودوت را ذکر کرده اند .

جالب است که این مردمان را ایرانی تبار دانسته اند. هم واژه کیمر (از طریق کیمر، کومر و نهایتا کوم) و هم واژه اسکیت (از طریق اسکوتا)، از نظر ریشه شناسی در "پرتاب کردن و شلیک" Shoot ریشه دارند. سرزمین آنها در منابع رومی و یونانی، نواحی بین اوکراین در غرب آسیا تا منتهای مشرق آسیا در شمال چین را شامل میشده است. این سرزمین بعدها نام های مختلفی بر خود گرفت که از جمله آنها "سرزمین کیماک یا کیمِک" بود. در قرون بعد از میلاد، ساکنین این سرزمین آرام آرام از مردمان ایرانی تبار، به مردمان با تبار ژنتیکی دیگر (به دلیل مهاجرتها و تغییرات جمعیتی و ژئوپلتیک) تغییر یافت ولی بخش "کیم" در واژه های"کیمک و کیماک" باقی ماند. لذا وقتی در نقشه های قرون مختلف با نام "سرزمین کیمریان"، "سرزمین اسکیتها"، "اقیانوس اسکیتها"، "تنگه اسکیتها"، "خلیج اسکیتها"، "سرزمین کیماک"، "دریای کیماک" و "اقیانوس کیماک" روبرو می شویم، بایستی در نظر داشته باشیم که تقریبا با مجموعه واحد یا مرتبطی از مصادیق جغرافیایی روبرو هستیم که اسامی مختلفی در قرون مختلف به خود گرفته است.

لذا وقتی در نقشه های رومی کهن مربوط به حوالی 2000 سال پیش (مانند نقشه Karte Pomponius Mela) با نام اقیانوس اسکیتها و خلیج اسکیتها و تنگه اسکیتها در ماورای مسیر کناره های شرق آسیا (به سمت شمال، یعنی منتهای شمال شرق آسیا)، روبرو می شویم و سپس در برخی نقشه های دوران عثمانی و قاجار با نام اقیانوس کیماک و بحر کیماک و دریای کیماک در منتهای شمال شرق آسیا مواجه می شویم، می توانیم این دو نام جغرافیایی برای قرون مختلف را با هم تطبیق بدهیم. این تطبیق از این نظر مهم است که به ما اجازه می دهد بهتر بتوانیم نقشه های 2000 سال پیش را بفهمیم و تفسیر و تطبیق دهیم. لذا با لحاظ این نکته و همچنین محل قرارگیری سرزمین Seres (چین و فراتر از آن) و هند و تنگه مالای در نقشه های رومی باستان، نهایتا می توانیم به این نتیجه برسیم که آنچه در نقشه های رومی باستان (و قبل از آن) به عنوان Caspian Mare در منتهای شمال شرق آسیا رسم شده است (و جزئی از آن را با نام خلیج اسکیتها رسم نموده اند)، بایستی منظور از آن و مصداق آن، دریاهای منتهای شمال شرق آسیا (مابین شمال دریای ژاپن، دریای اخوتسک، بخش هایی از اقیانوس آرام شمالی، دریای برینگ، دریای چوکچی و خلیج آلاسکا) باشد. این امر از این جهت مهم است که محل دروازه ذوالقرنین (یا دروازه کاسپین در این نقشه های رومی) را بهتر و صحیح تر می توانیم مکان یابی بکنیم و آن را با دریای کاسپین متاخر (یعنی دریای واقع در شمال ایران فعلی) اشتباه نگیریم. والله اعلم.

دربند ختای

کتابهای تاریخ ختای بسیار ارزشمند هستند چون روایتگر ماجرا و داستان تاریخ از زاویه دید و روایت نسل اندر نسل مردمان ختای در منتهای شرق آسیا به شمار می روند. در این کتاب (مورد بحث در این صفحه) به ردپاهایی از نقل و گزارش برخی وقایع تاریخ انبیاء بر می خوریم:اشاره به سد و شهر دربند ختای (که همان سد و دربند سرزمین کیماک و احتمالا همان سد و دربند ذوالقرنین (ع) است).

دربند قلماق

قلماق و سد ذوالقرنین