از قاف سیمرغ تا قاف قرآن مجید
عبارت محوری
ق
بیان مطلب علمی
از قاف سیمرغ تا قاف قرآن مجید
در منابع فارسی باستان (بندهش) کوه قاف را در امتداد کوهستانی به نام ابریسین در حوالی سیستان قدیم دانسته اند که تا صین امتداد دارد.
در نقشه ادریسی، سیستان (سیسیان) در انتهای شمال شرق آسیا و در شمال صین الصین و بیرون سد ذوالقرنین قرار دارد.
در این مکان در نقشه پتولمی، رشته کوهی به نام Bepirus قرار دارد که احتمالا دگرشکل آن، اپیروس است. معرب آن ابیروس می شود. در منابع اسلامی سخن از بلاد ابروس در شمال صین در ناحیه شمال شرق آسیا داریم.
لذا احتمالا ابریسین، ابروس و Bepirus دگر شکل های یک نام کوهستانی هستند. از آنجایی که قافلان به ترکی می شود "ببر" و از آنجاییکه لان پسوند است، لذا می توان پیشنهاد کرد که کوه قاف (کوه ببر) دارای نام های زیر به زبانها و گویش های مختلف بوده است:
- قاف به ترکی - بپر کوه به فارسی (ببر کوه) - بپیروس به یونانی - ابیروس و ابروس و ابریسین در دیگر منابع
قاف را مامن و ماوای سیمرغ دانسته اند. اولین توصیف از سیمرغ یا ققنوس افسانه ای، به صورت یک ببر بالدار یا شیر بالدار بوده است. یکی از نمادهای پارس ها هم شیر بوده است. یونانیان ادعا کرده اند که پارس ها در هایپربوریا (سرزمینهای آباد واقع در شمال یخبندان شمالی)، شیرهای بالدار را شکار کرده اند.
از جمع این موارد می توان پیشنهاد نمود که منظور از کوه قاف یا بپیروس، کوهستان ببر بالدار (سیمرغ افسانه ای) بوده است.
بومیان ناحیه یاکوتات، نام سرزمین خود (آلاسکا) را Chuk می گویند. این واژه هم برای گرگ و هم برای عقاب به کار می رود. یکی از انواع شیردال (سیمرغ) افسانه ای، سگ بالدار بوده است. واژه سیستان را هم از سجستان دانسته اند. جالب است که سج یا سگ، هم به معنای عقاب و هم به معنای سگ است و برخی پژوهشگران، معنای واژه سجستان را سرزمین سگ بالدار دانسته اند.
قاف نماد عظمت و بلندی است. سیمرغ نماد پادشاهی آسمان و زمین است. این معانی با معانی واژه مجید در آیات شریفه ((ق، والقرآن المجید)) تناسب دارد.
اگر آنگونه که برخی از مفسرین گفته اند که قاف، در این آیات دارای اشاره به کوه قاف هم هست، در این صورت می توان بحث تفسیر نمادشناسانه این آیات شریفه را مطرح نمود والله اعلم.
کوه قاف را قبه الارض (مرتفع ترین جایگاه زمین) دانسته اند. نظر به زاویه صفحه مداری زمین با صفحه منظومه شمسی (5 درجه)، زاویه انحراف محور چرخش زمین (23 درجه)، و نظر به عرض جغرافیایی کوه "دن عالی" در آلاسکا (63 درجه شمالی)، می توان گفت که کوه دن عالی، فرازین نقطه گنبد کره زمین (نسبت به صفحه منظومه شمسی) است.
در اساطیر ایرانی هم آمده است که ستارگان به دور البرزکوه (یا کنگ دژ) می چرخند.