اعجاز تاثیری قرآن
عبارت محوری
ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ
نکته
"در سده‌های نخستین اسلامی ـ به اقرارِ کتاب‌هایی چون «قتلی‌القرآن» ابواسحاق ثعلبی (م 427ق.) ـ قرآن، چنان کشش و جذبه‌ای در مخاطبان برمی‌انگیخت و چنان در آنان اثر می‌گذاشت که مدهوششان می‌ساخت، اشک از چشمان‌شان جاری می‌کرد و در بسیاری از مواقع، اثرگذاری‌اش در حدی بود که سامعان و تالیان قرآن، جان به جان‌آفرین تسلیم می‌کردند. مقاله حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با تأکید بر کتاب قتلی‌القرآن ثعلبی ـ که حکایات آن ارتباط مستقیم با تأثیرگذاری‌های شگرف قرآن دارد ـ این مسئله را بررسی کرده است؛ نتیجه آنکه سه عنصرِ «قرآن»، «تالی» و «سامع» در این مسئله نقش ایفا می‌کنند اما هر دو عنصر اخیر، بر عنصر اصلی ـ یعنی قرآن ـ استوارند. قرآن، خود ساختار آهنگین و آهنگ‌پذیری دارد که با عناصر عارضی «صدای حزن آلود»، «صدای برخاسته از خلوص نفس» و نیز «صدای آهنگین»، از بُعد جلالی و جمالی بر سامعان و تالیان خود تأثیر می‌گذارد؛ آن هم تأثیری که مراتبش با موارد مشابه قابل مقایسه نیست و این تأثیر نیز بیشتر در بُعد جلالی و خوف و خشیت افکنی به سامع یا تالی نمود دارد و تأثیر جمالی نیز علاوه بر آنکه خود مستقلاً عمل می‌کند، زمینه را برای بُعد جلالی نیز آماده می‌سازد، به‌گونه‌ای که این تأثیرگذاری را در حیطه معنایی بسیار پرقدرت جلوه می‌دهد."
منبع:
زهرا ابراهیمی محمدیه، سید محمد علی ایازی، جعفر نکونام، "اعجاز تاثیری قرآن با تأکید بر واکاوی «قتلی القرآن»"، پژوهش نامه معارف قرآنی،
دوره 11، شماره 41، تابستان 1399، صفحه 7-30