روش نگهداری غله
بیان ایده
آیه یاد شده، بخشی از تعبیر خواب پادشاه توسط یوسف (ع) است. یوسف ضمن تعبیر، به چگونگی نگهداری غلات براي مدت 7 سال به نحوی كه سالم بمانند و پوسيده نشوند، اشاره می‌کند و می‌گوید که از محصول گندم، فقط به مقدار نياز از سنبله در آورند و آنچه را که مصرف نمی‌کنند، در خوشه باقی بگذارند. برخی از محققان در موضوع اعجاز علمی قرآن برآنند که اين روش نگهداری غلات كه قرآن از زبان یوسف بیان می‌کند، نشان از اعجاز علمی آیه دارد. زیرا قرن‌ها بعد، یافته‌های علمی صحت این نحوه نگهداری غلات را نشان داد.
غلات علاوه بر اینکه در زمان زرع آفاتی دارند، در مدت نگهداری در انبار نیز ممکن است دچار آفات شوند. گندم در مزرعه و انبار می‌تواند به وسیله میکروارگانیسم‌های مختلف، به ویژه قارچ‌ها مورد تهاجم قرار گیرد [۱]. امروزه از مواد شیمیایی و گیاهی گوناگونی برای از بین بردن انواع این آفات استفاده می‌شود[۲].
بررسی لغوی و تفسیری
کلمات اصلی
- حَصَدتمْ: از "ح- ص- د" به معنی درويدن، درو کردن [۳]
- ذَروُه: از"و-ذ- ر" به معنی به حال خود گذاشتن، رها کردن، ترک کردن [۴]
- سُنبُل: خوشه
اهداف و روش تحقیق
بیان روش نگهداری غلات درون خوشه برای سالم ماندن دانه‌های آن به مدت طولانی، اعجاز علمی قرآن محسوب می‌گردد. تنها در این کتاب الهی به این روش فنی (نگهداری گندم در خوشه) تصریح شده است [۵]. چنانچه در صدر اسلام از آنچه که این آیه به عنوان روش صحیح نگهداری غلات گفته است، مطلع بوده و یا حتی احتمالاً از آن استفاده می‌کرده‌اند، اما به یقین از چگونگی محفوظ ماندن رویان و ذخیره غذایی دانه که از جمله کشفیات امروزی است، آگاهی نداشته‌اند. جین رنفرو[۶]، گیاه باستان شناس، بر این باور است که هرچند گندم‌های پوسته‌دار زحمت بیشتری داشته، ولی بهتر در انبار نگهداری می‌شده است. زیرا درون پوسته از آسیب محافظت می‌گردید[۷]. علم امروز سالم ماندن دانه از آسیب بسیاری از آفات را به وسیله پوسته خوشه‌ها نشان می‌دهد.
سوالات تحقیق
- با توجه به آنکه این روش توسط حضرت یوسف(ع) به مردم تعلیم داده شد، آیا پس از ایشان نیز توسط اقوامی مورد استفاده قرار گرفته است؟
- آیا یهودیان ساکن مدینه از این روش آگاهی داشته و از آن استفاده می‌کرده اند؟
- آیا مردم سرزمین مکه از این روش نگهداری غلات آگاهی داشته‌اند؟
- آیا عبارت "فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ" تنها گندم را در بر می‌گیرد و یا شامل غلات دیگر نیز می‌شود؟ از این آیه نگهداری سایرغلات به این روش نیز قابل استنباط است؟
- آیا می‌توان گفت آوردن این داستان در قرآن، صرفاً اخبار از رویدادی در زمان گذشته است یا می‌تواند بیانگر ابداع روشی نو در نگاهداری غلات، به الهام الهی از زبان حضرت یوسف باشد؟
- آیا می‌توان ساختار سیلو را طوری تنظیم کرد که شرایط حفاظتی آن، همانند خوشه و پوسته برای دانه عمل کند؟
- رویان چگونه توسط خوشه و پوسته حمایت می‌شود؟
- سیلوهای جدید با ساختار کنونی تا چند سال می‌تواند گندم بدون خوشه را نگهداری کند؟
- آیا خواص دانه گندم در طول نگهداری بدون خوشه در سیلو و یا با استفاده از مواد نگهدارنده تغییر می‌یابد؟
- آیا ارزش غذایی گندم نگهداری شده در خوشه پس از 7 سال، با گندم برداشت سال اول همسان است؟
- آیا درصد جوانه زنی گندم نگه داشته شده در خوشه پس از 7 سال با گندم برداشت سال اول همسان است؟
- در صورت بروزخشک‌سالی، آیا سیلوها با تکنولوژی امروز می‌توانند تا 7 سال گندم کمباین شده را سالم حفظ نمایند؟
- آیا سایر غلات را نیز می‌توان به این روش محافظت نمود؟
- آیا این روش تنها برای گیاهان تک لپه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و یا شامل گیاهان دولپه نیز می‌شود؟
- آیا این روش نگهداری به شرایط آب و هوایی خاصی نیازمند است؟
- آیا تاکنون مستندات باستان شناختی در تأیید این موضوع در سرزمین مصر پیدا شده است ؟
پانویس و منابع
1.راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دار القلم، دمشق مدرس نجف آبادی، س.، فنائی، ح.ر، غلامیان، غ.، "بررسی امکان کاربرد فراورده‌های درخت اکالیپتوس (پودر برگ و دانه)"، فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. شماره 2،ص 117-127، 1385ش
2. هدایتی، م.ت.، محمدپور، ر.ع.، "میزان آلودگی نمونه‌های گندم انبارهای استان مازندران به آسپرژیلوس فلاووس و آفلاتوکسین (1381)"، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال نهم، شماره اول، ص 52- 62،1384ش
3. See Potts, D.T., Mesopotamian Civilization: The Material Foundation, Cornell3 University Press , 1997