تشکیل کوه‌ها از سطح زمین
بیان ایده
درست شدن کـوه از سـطـح زمـيـن، اعجاز ادعا شده مربوط به این آیه است که برای تأیید ادعا، از دو حالت شکل گیری کوه از سطح زمین سخن به میان آورده است:
بلند شدن سطح زمين
وقـتی مواد مذاب درون زمين راهی به بيرون پيدا نمی‌کند تا به شکل آتشفشان بيرون بزند، قشر بالایی زمين را رفته رفته بلند می‌کند و کوه تشکیل می‌شود (شکل1).
چين خوردن سطح زمين
بر اثر حرکت قشرهای سطح زمين و برخورد آنها با یکدیگر و رفتن يکی به زير ديگری، سطح زمين چين می‌خورد و چين‌ها رفته رفته به شکلی که در تصوير می‌بينيم، از حالت افقی به حالت عمودی در می‌آيند و کوه شکل می‌گیرد (شکل2).
زمین شناسان فرایندهای مختلفی را برای تشکیل کوه‌ها عنوان می‌کنند. این فرایندها شامل چین خوردگی، عملکرد گسل‌ها (هورست و گرابن)، نقاط داغ و تکتونیک صفحه‌ای (برخورد ورقه‌ها) است (شکل3). در میان موارد ذکر شده، تکتونیک صفحه‌ای مهم‌ترین و مؤثرترین نقش را ایفا می‌کند. زیرا مهم‌ترین کوه‌های جهان از قبیل هیمالیا، آلپ و کوه‌های کردیلرا از برخورد صفحات تکتونیکی در طی میلیون‌ها سال پیش شکل گرفته‌اند.
در همه فرایندهای تشکیل کوه‌ها، پوسته زمین درگیر است. گسل‌ها پوسته زمین را که سخت و شکننده است، جابجا می‌کنند و با ایجاد برآمدگی باعث ایجاد کوه‌ها در مقیاس محلی می‌شوند. چین خوردگی، رسوبات دریا و اقیانوس را که در طی میلیون‌ها سال برروی هم انباشته شده‌اند و جزئی از پوسته اقیانوسی‌اند، تغییر شکل می‌دهد و باعث خروج آنها از زیر آب می‌شود که در نهایت به تشکیل کوه‌های رسوبی لایه‌ای شکل، منجر می‌گردد. در تشکیل کوه‌های آتشفشانی، خروج مواد مذاب از طریق نقاط ضعف و درز و شکست به سطح زمین معمولاً با انفجار و پرتاب سنگ‌های تشکیل دهنده پوسته نیز همراه می‌شود، که تجمع این خرده سنگ‌ها و سرد شدن مواد مذاب خارج یافته، باعث تشکیل مخروط آتشفشان و شکل گیری کوه‌های آتشفشانی می‌شود. اما در نظریه تکتونیک صفحه‌ای، حرکات و برخورد صفحات لیتوسفر (سنگ کره) زمین که شامل پوسته زمين به همراه قسمت بالايي گوشته فوقاني است، باعث کوه‌زایی و تشکیل مهم‌ترین کوه‌های جهان شده است.
بنابراین، اگر در آیه 10 سوره فصلت، منظور از سطح زمین "فوقها" را بتوان پوسته زمین برشمرد، ممکن است بتوان ادعا کرد که آیه به نقش سطح زمین یعنی پوسته آن در ایجاد کوه‌ها اشاره دارد.
