مطلع شمس کجاست؟

حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ ٱلشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَىٰ قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْرًا

تا به خاستگاه خورشید رسید؛ (در آن جا) دید خورشید بر جمعیّتی طلوع می‌کند که در برابر (تابش) آفتاب، پوششی برای آنها قرار نداده بودیم (و هیچ گونه سایبانی نداشتند).

آیه 90 سوره کهف

عبارت محوری

مَطْلِعَ ٱلشَّمْسِ

بیان مطلب علمی

به نظر می رسد که مطلع الشمس علاوه بر توصیف، یک نام خاص جغرافیایی هم در زمان های قدیم بوده است که به نواحی انتهای مشرقی عالم شناخته شده قدیم اطلاق میشده است.

در میان رودان قدیم

در منابع آشوری باستان صحبت از کوهستان های طلوع خورشید است که پوشیده شده از درخت سدار هستند (کوهستانهای جنوب آلاسکا، بریتیش کلمبیا تا واشینگتن). به نظر می رسد که به سرزمین پشت این کوهستانها، سرزمین طلوع خورشید می گفته اند (سرزمین قاره آمریکا).

در مصر باستان

نقشه جهان مصری مربوط به حدود 3000 سال پیش که کره زمین، کوهستان طلوع خورشید، حرکت خورشید از مشرق به مغرب و اقیانوس دورتادور زمین را نشان می دهد.

نقشه جهان از مصر باستان، مربوط به حدود 3000 سال پیش

نقشه های قدیم یونانی

این نقشه ها بر اساس چرخش خورشید به دور کوهی بلند (که خشکی های جهان در دامنه آن قرار دارند) تنظیم شده بوده است. در منتهای مشرق جهان قدیم، در حوالی انتهای آسیا یا آمریکا، خورشید از پشت این کوه بیرون می آمده است و طلوع می کرده، سپس ربع مسکون را می پیموده و دوباره در منتهای مغرب به سمت پشت این کوه می رفته است تا از پشت، کوه را دور بزند و دوباره در صبح فردا از منتهای مشرق، طلوع خود را آغاز کند.

نقشه جهان از Cosmas Indicopleustes و Ephorus

نقشه های قرون وسطی اروپایی

در برخی از نقشه های قرون وسطی اروپایی، مکان طلوع خورشید را در منتهای مشرق جهان قدیم (حوالی انتهای آسیا و آمریکا) رسم کرده اند.
در نقشه Hereford در منتهای شمال شرق جهان (در پشت سرزمین برف و یخ و در شمال سرزمین سکاها)، نوشته شده "محل طلوع خورشید تابستانی".